Giống như con người, nước là đầu vào thiết yếu của cây trồng. Vào những mùa hoặc ở những nơi có lượng nước mưa dồi dào, có lẽ người ta không cần phải nghĩ đến chuyện xây dựng, lắp đặt hệ thống tưới nước. Tuy nhiên, lượng mưa tự nhiên không phải lúc nào cũng thuận lợi cho sự sinh trưởng phát triển của cây, mà tưới nước theo cách thủ công thì vừa tốn nhân công, tốn thời gian song hiệu quả tưới chưa chắc đã đồng đều. Cùng với công nghệ tưới nước nhỏ giọt, tưới phun sương thì tưới phun mưa cũng là một giải pháp được đánh giá cao. Bài viết sẽ đề cập kỹ hơn các chi tiết về hệ thống này, cùng với các thông tin về chi phí lắp đặt hệ thống tưới phun mưa.
Sơ lược về hệ thống tưới phun mưa
Về cơ bản, có 2 loại hệ thống tưới phun mưa: tưới phun mưa bằng dây phun mưa và tưới phun mưa thông qua hệ thống đường ống cần lắp đặt chi tiết.
Hệ thống tưới phun mưa bằng dây phun mưa
Hệ thống gồm máy bơm và các dây phun mưa được đặt nằm bò trên các rãnh thoát nước len lỏi đến khắp khu vườn, đặc biệt là các mảnh vườn trồng theo luống.
Hệ thống tưới phun mưa cần lắp đặt đường ống
Cấu tạo của hệ thống như sau:
- Nguồn nước: sử dụng nguồn nước mặt hoặc nước ngầm với yêu cầu phải đảm bảo về chất lượng và trữ lượng.
- Máy bơm hoặc cột địa hình (ở các vùng núi cao) để tạo áp lực đẩy nước.
- Động cơ: chạy điện hoặc diezel.
- Hệ thống đường ống: là hệ thống dẫn nước từ nguồn tới điểm tưới, gồm đường ống chính và ống nhánh. Trên các ống nhánh, người ta lắp nhiều vòi phun để cung cấp nước cho cây. Hai loại đường ống thường được dùng là đường ống cố định và bán cố định.
- Hệ thống tưới phun mưa với đường ống cố định:
Hệ thống ống dẫn được bố trí cố định dưới đất, vòi phun cố định hoặc di động. Cách này vừa dễ vận hành, chi phí lại thấp, không tốn diện tích nhưng lại tốn đường ống.
- Hệ thống tưới phun mưa bán cố định:
Trong hệ thống này, trạm bơm hoặc công trình tạo nguồn có đầu nước địa hình cố định, đường ống chính cố định, còn đường ống nhánh và vòi phun di động. Trên mỗi ống nhánh có từ 2 – 10 vòi phun. Loại này có thể sử dụng khi tưới luân phiên, giúp giảm số lượng vòi và ống nhánh, rút vốn đầu tư xuống chỉ bằng 1/2 hoặc ít hơn so với kinh phí đầu tư hệ thống cố định.
- Vòi phun: có hai loại
- Vòi phun li tâm:
Loại vòi phun này có thể dùng cho áp lực thấp và tầm phun gần.
- Vòi phun tia:
Nguyên lý làm việc của loại vòi phun này là dòng nước áp lực từ miệng vòi phun bắn ra gặp sức cản của không khí phân tán thành những hạt mưa phân bố đều trên một diện tích hình tròn.
Để dòng nước phun được xa, trong ống phun lớn thường bố trí thiết bị chỉnh dòng. Với máy phun áp lực lớn người ta thường bố trí hai loại vòi phun: vòi lớn phun xa, vòi nhỏ phun gần. Kết quả là mật độ phun đồng đều, tầm phun xa.
Tưới phun mưa có thể thực hiện trên mọi địa hình; cải tạo điều kiện về khí hậu của khu tưới; tiết kiệm nước; bảo đảm mức tưới chính xác, phân phối nước tương đối đồng đều; tự động hoá khâu điều khiển và dễ dàng vận hành.
>> Bà con tham khảo thêm bài viết: Hệ thống tưới nhỏ giọt Israel. Chi phí lắp đặt hệ thống tưới nhỏ giọt
Chi phí lắp đặt hệ thống tưới phun mưa
Hệ thống tưới phun mưa bằng dây phun mưa
Giá của dây phun mưa khá rẻ, áp suất nước đòi hỏi thấp. Một cuộn dây phun mưa dài 100m giá khoảng 300 nghìn đồng, nhân lên với độ rộng của vườn bà con sẽ có được chi phí cần đầu tư hệ thống tưới nước đơn giản này.
Tu nhiên, bà con nên lưu ý: độ dày của dây tưới không cao, khó chịu được áp lực lớn nên có thể bị nổ. Do đó, chiều dài dải dây tưới chỉ nên tối đa 50m. Khi tưới, bà con nên lưu ý áp lực nước và nên dùng thêm van điều áp để tránh tổn thất đường dây.
Hệ thống tưới phun mưa cần lắp đặt đường ống
Hệ thống này có độ bền cao, chắc chắn, ít bị hư hại vì chịu được áp lực nước mạnh, máy bơm nước cũng phải có công suất mạnh hơn.
Đi kèm chất lượng tốt hơn sẽ là chi phí lắp đặt và đầu tư cho hệ thống này khá cao, mỗi ha cần đến khoảng 20 triệu đồng. Tuy vậy, về lâu dài, nếu sắp xếp được, bà con nên đầu tư một hệ thống phun mưa có chất lượng để phục vụ canh tác.
Trong quá trình sử dụng, bà con cũng cần lưu ý đến một số nhược điểm của hệ thống để có cách khắc phục, như: tổn thất bốc hơi khi phun lớn, cỏ dại phát triển mạnh do đất được làm ẩm; quá trình các hạt mưa phun trên mặt đất gây nên sự nén chặt đất.
>> Chúc bà con có những vụ mùa bội thu!!!
