Trồng nấm rơm bằng mùn cưa không những tận dụng được những phế phẩm nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường mà còn giúp mang lại hiệu quả kinh tế cao. Một chủ trang trại trồng nấm ở Đà Nẵng chia sẻ: trồng nấm rơm trên mùn cưa cho năng suất cao hơn trồng nấm rơm trên rơm; nấm rơm trên rơm thời gian ủ dài nhưng lại cho thu hoạch ngắn, còn trồng nấm rơm trên mùn cưa thời gian ủ ngắn nhưng lại cho thu hoạch lâu hơn. Bài viết sẽ giới thiệu tới bà con cách trồng nấm rơm trên mùn cưa.
Chuẩn bị nguyên liệu
Chọn loại mùn cưa đảm bảo 3 KHÔNG: không bị mốc, không có tinh dầu, không chứa độc tố (hóa chất, xăng dầu…)
Làm ẩm mùn cưa đến khi đạt độ thủy phân 70% rồi ủ mùn cưa thành đống (mỗi đống khoảng 300kg). Thời gian ủ là 4 – 6 ngày, cứ 2 – 3 ngày đảo 1 lần. Có một số lý do mà bà con phải ủ mùn cưa là:
- Kích thích xạ khuẩn phát triển giúp phân hủy mùn cưa được tốt hơn. Khi mùn cưa phân hủy, nó sẽ bị phân giải thành các chất dễ tiêu giúp nấm hấp thu tốt hơn.
- Quá trình ủ góp phần làm nguyên liệu chín và tiêu diệt các vi sinh vật có hại trong mùn cưa.
Để nâng cao năng suất nấm thu hoạch sau này, bà con có thể trộn thêm phân hữu cơ (phân chuồng, xác thực vật) và khoáng (tro…) vào đống ủ với lưu ý: các loại phân hữu cơ bổ sung không quá 20% khối lượng đống ủ, khoáng cần bổ sung khoảng 1%.
Sau khi mùn cưa đã được ủ, bà con cho thêm khoảng 3% bột nhẹ CaCO3 hoặc 1,5% vôi bột vào trộn với mùn cưa. Tiếp theo, bà con cho hỗn hợp mùn cưa vào các túi với kích thước 25cm, dài 40cm có khả năng chịu nhiệt, mỗi túi đựng 1,5kg mùn cưa. Sau đó, bà con dùng ống nhựa và bông để nút cổ túi lại.
Bước tiếp theo, bà con thực hiện thanh trùng cho các túi mùn cưa. Có nhiều cách thanh trùng như hấp trong thùng phi, xây lò hấp hoặc dùng nồi Autoclave. Đối với cách đầu tiên, bà con xếp các túi mùn cưa vào thùng và hấp cách thủy ở nhiệt độ 100 độ C trong 10 – 12 giờ kể từ thời điểm nước sôi.
>> Bà con tham khảo thêm bài viết: Giá nấm rơm và meo nấm rơm. Địa chỉ bán meo nấu rơm trên toàn quốc
Cấy giống nấm
Vì đây là khâu quan trọng nên mong bà con dành sự lưu ý đặc biệt.
Sau bước thanh trùng các túi mùn cưa, bà con mang các túi mùn cưa vào một căn phòng sạch sẽ và để cho nguội.
Lấy giống nấm (đang được bảo quản trong các tủ đảm bảo điều kiện vô trùng) để cấy vào các túi mùn cưa. Tỉ lệ cấy giống là lượng giống bằng 2,5 – 3% lượng nguyên liệu. Dễ hình dung hơn, 1 chai giống 400g thì bà con có thể cấy được cho 20 – 25 túi mùn cưa.
Cũng có nông hộ cấy nấm theo cách sau: với một khuôn mô gieo nấm có dạng hình thang đáy cụt chiều ngang từ 40 – 50 cm, chiều dài từ 60 – 120 cm, cao 40 cm, người ta nhồi mùn cưa vào khuôn thành từng lớp dày 10 cm. Sau đó, giống được cấy thành từng điểm, cách bìa mô từ 5 – 10 cm và cách nhau khoảng 20 cm. Mùa lạnh, chất mô cao và cấy khoảng 4 lớp, mùa nóng thì chất mô thấp hơn nên chỉ cấy khoảng 3 lớp.
Ươm túi mùn cưa đã cấy giống
Bà con mang các túi mùn cưa đã cấy giống vào nhà ươm có nhiệt độ 24 – 26 độ C. Nhà ươm cần sạch sẽ, thoáng mát, không có ánh sáng và nên được thiết kế nhiều tầng giàn với mỗi tầng cách nhau 50cm để tiết kiệm diện tích.
Tiếp theo, bà con xếp mùn cưa lên giàn, các túi cách nhau 7 – 10 cm, ươm trong 60 – 70 ngày để sợi nấm phát triển ăn ra nguyên liệu mùn cưa và cho một màu trắng đồng nhất.
Trong thời gian này, bà con lưu ý đảm bảo độ thông thoáng của phòng ươm và loại bỏ các túi bị nấm mốc gây bệnh nhằm tránh lây lan chéo, đồng thời có các biện pháp chống chuột bọ, sâu hại cắn phá.
>> Bà con tham khảo thêm bài viết: Trồng nấm rơm. Hưỡng dẫn kỹ thuật trồng nấm rơm trong bịch
Chăm sóc nấm và thu hoạch
Hết giai đoạn nuôi sợi (khi các túi mùn cưa có sợi nấm mọc kín đến đáy túi), bà con mở túi bông và miệng túi ra, chuyển các túi này sang phòng khác. Phòng này khác với phòng ươm, và theo đó, cần độ ẩm phòng đạt 80%, nhiệt độ 16 – 18 độ C.
Sau khoảng 15 ngày, nấm sẽ bắt đầu lên và bà con có thể thu hoạch trong khoảng 4 – 5 tháng thì kết thúc đợt trồng nấm.
Trung bình, một túi nấm trồng theo phương pháp này sẽ cho 600 – 800g nấm tươi. Nếu không bán ngay, bà con cần bảo quản trong túi nilon ở nhiệt độ lạnh thích hợp trong thời gian hợp lý.
> BÀ CON LƯU Ý: Trong suốt thời gian chăm sóc và thu hái, nấm cần được tưới nước để đảm bảo độ ẩm đầy đủ. Lượng nước tưới sẽ tỉ lệ thuận với lượng nấm mọc lên. Kết thúc một đợt nấm ra thì bà con thay đổi nhiệt độ đột ngột xuống khoảng 13 – 15 độ C trong vòng 8 – 12 tiếng để kích thích sự hình thành quả thể.
>> Bà con tham khảo thêm bài viết: Trồng nấm rơm. Hưỡng dẫn kỹ thuật trồng nấm rơm trong bịch
Chúc bà con sớm thành công.
